O 58% do estudantado da Universidade de Vigo sufriu acoso por Instagram pero só o 17% denunciou

O 58% do estudantado da Universidade de Vigo sufriu acoso algunha vez por Instagram, pero apenas o 17% denunciou, segundo se desprende das conclusións dunha investigación presentada no marco da cuarta edición do workshop «Sociedade dixital e xénero. Hackeando o patriarcado», que impulsa a Deputación de Pontevedra e a Universidade de Vigo (UVigo).

A investigación, que se pode consultar na web da Cátedra de Feminismos 4.0 da UVigo, destaca que a maioría das vítimas son mulleres, que experimentaron as consecuencias da violencia machista a través das accións de homes que actuaban sós (no 51% dos casos) ou en grupo. O informe tamén destaca que o 47% recibiu imaxes sexuais non desexadas.

Porén, a reacción máis común á misoxinia dixital é ignorala (no 53% das situacións), en lugar de denunciala (17%) ou enfrontala (8%).

Precisamente unha das autoras deste estudo é María Teresa Piñeiro Otero, profesora do Departamento de Socioloxía e Ciencias da Comunicación da Universidade da Coruña, que participou no workshop cun relatorio sobre a violencia dixital contra as mulleres xornalistas.

Relatoras protagonistas e investigación presentadas

Ademais, nesta cuarta edición, tamén interviron como relatoras outras expertas dos ámbitos do xénero, a socioloxía ou a antropoloxía social e cultural, entre outros. En concreto, as restantes intervencións estiveron protagonizadas por Remedios Zafra, Premio Anagrama de Ensaio 2017 e Premio Internacional Ensaio Jovellanos 2022; Mónica Alario Gavilán, autora de Política sexual da pornografía. Sexo, desigualdade, violencia da Editorial Cátedra; Elisa García Mingo, profesora axudanta doutora no Departamento de Socioloxía: Metodoloxía e Teoría da Universidad Complutense de Madrid; Elena Alfageme, historiadora e antropóloga feminista, responsable de xénero de InteRed; e Alba Alonso Feijoo, autora do blog Realkiddys e diversos libros.

O resto de investigacións apoiadas pola Cátedra nesta edición pode consultarse na súa web. En concreto, son as seguintes:

• As que están e as que marcharon: mulleres e migracións na industria do videoxogo. [Consultar]
• Carapuchiña e a pantalla feroz: identidades de xénero nas redes sociais. [Consultar].
• Unha mirada feminista á alborada da ciencia climática: Pescuda, interpretación, valoración e réplica dos experimentos e achegas de Eunice Newton Foote en 1856. [Consultar].
• Toxicidade e violencias machistas en Instagram. Incidencia e percepción entre o alumnado da Universidade de Vigo. [Consultar].
• Identificación automatizada de comentarios sexistas en las redes sociales, mediante técnicas de IA. Taller demostrativo en institutos de secundaria del área de Pontevedra. [Consultar].

A misoxinia dixital non é un fenómeno illado

Este ano o lema do workshop foi Novos aparatos ideolóxicos: o patriarcado de vixilancia, xa que consistiu en realizar unha reflexión sobre as novas estratexias ideolóxicas patriarcais para perpetuarse a través da misoxinia dixital organizada: a chamada manosfera, machoesfera ou manhood, que está a actuar como un novo aparato ideolóxico do patriarcado.

No acto tamén participou a presidenta da Deputación de Pontevedra, Carmela Silva Rego, quen advertiu que «precisamos impulsar accións como estas, que acheguen coñecemento sobre o que está a acontecer para poder construír propostas e tomar decisións, moi particularmente nesta era dixital onde as mulleres loitamos por empoderarnos e o machismo por buscar espazos para seguir atacando e discriminando, para seguir facendo que as mulleres non poidamos ocupar o espazo que nos corresponde».

Referiuse a presidenta ás violencias dixitais que se exercen recordando ás xornalistas feministas, que son «atacadas duramente, dunha forma organizada e mediante múltiples instrumentos dixitais», ás mulleres do ámbito do coñecemento e ás políticas feministas, «perseguidas nas redes».

Pola súa banda, en representación da Universidade de Vigo, asistiu o sei reitor, Manuel Joaquín Reigosa Roger, que manifestou que «o discurso xeral pouco a pouco vaise tinguindo de morado, pero hai moitos recunchos a onde non chega, hai espazos onde aínda se escoitan mensaxes denigrantes contra as mulleres». Engadiu que «o machismo agóchase pero está aí, escondido, é un monstro con moitas cabezas que está introducido nas redes, nos discursos do odio e hai que seguir pelexando, cada día, para conseguir construír esa desexada sociedade xusta, a sociedade feminista».

Obradoiro presencial do día 3

O 3 de novembro, en sesión de tarde, en formato exclusivamente presencial na Facultade de Comercio da Universidade de Vigo, terá lugar o obradoiro Reescribe o código Obradoiro de educación en ciberactivismo feminista, impartido por 7H Cooperativa Cultural.

A primeira parte do obradoiro estará dedicada a realizar un pequeño estudo polas orixes e evolución do ciberfeminismo. A continuación, poñeranse en práctica as diversas posibilidades que ofrecen ferramentas de comunicación visuais para crear recursos creativos propios e subverter a violencia simbólica do patriarcado na esfera dixital.

A Cátedra, instrumento para promover a igualdade

A Deputación de Pontevedra, xunto coa Universidade de Vigo, teñen como obxectivo, a través da creación da Cátedra de Feminismos 4.0, promover a igualdade, a non discriminación e a accesibilidade universal das mulleres no ámbito das actuais sociedades da información. En concreto, a promoción e o impulso de actividades de investigación e innovación feminista en todos os ámbitos do coñecemento, priorizando os estudos relacionados coa dixitalización actual da sociedade e o ámbito das STEM (siglas en inglés de ciencias, tecnoloxía, enxeñaría e matemáticas), onde as mulleres están infrarrepresentadas e resulta un espazo cada vez máis relevante nas sociedades do futuro.